Güney Sudan, Devlet Başkanı Salva Kiir’in ailesinin ülke ekonomisine işletmeler aracılığıyla derinden bağlı olduğunu iddia eden yabancı bir kuruluşun araştırma raporunu “kötü niyetli” olarak nitelendirdi.
Güney Sudan, ABD merkezli bir denetim kuruluşunun, Devlet Başkanı Salva Kiir’in ailesinin dünyanın en fakir ülkelerinden birinde büyük bir şirket imparatorluğu kurduğu yönündeki iddialarını reddetti.
Sentry grubu, madencilik, petrol, bankacılık, ticaret, havacılık, özel güvenlik ve lojistik gibi Güney Sudan ekonomisinin “merkezi” olan bir dizi endüstriyi kapsayan 126 Kiir ailesi şirketinin haritasını çıkardığını bildirdi.
“Bu ağın ölçeği ve kapsamı göz önüne alındığında, özellikle Güney Sudan’ın yolsuzluk geçmişi göz önüne alındığında, bu şirketlerin yasadışı amaçlar için kullanılıp kullanılmadığının belirlenmesinde şeffaflık çok önemlidir” dedi bu hafta “Kiirdom” başlıklı bir raporda.
“Kiir ailesine bağlı şirketler, Güney Sudan halkının temel ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılması gereken milyarlarca dolarlık kamu fonunun kaybına yol açan satın alma skandallarına karışan şirketler listesinde defalarca yer aldı.”
‘Temelsiz ve kötü niyetli’
Kiir’in ofisi, The Sentry’nin iddialarını “temelsiz ve kötü niyetli” olarak nitelendirerek, Güney Sudan anayasasının, akrabaları da dahil olmak üzere hiçbir vatandaşın meşru iş yapmasını engellemediğini söyledi.
Açıklamada, “Soruşturma bulguları gibi sunulan iddialar, ilk aileyi baltalamak ve ülkenin birliğini istikrarsızlaştırmak için tasarlanmış kasıtlı bir cadı avından başka bir şey değildir” denildi.
The Sentry, platformunda Kiir’in ailesinden 23 kişinin şirket hissedarı olduğunu, bunların arasında eşi Mary Ayen Mayardit ve en az dokuz çocuğu ve torununun yanı sıra kayınbiraderi ve ailesinin de bulunduğunu belirten büyük bir veri yığını paylaştı.
Ancak Kiir’in isminin tespit edilen hiçbir kurumsal belgede yer almadığı belirtildi.
Cumhurbaşkanının ticari iş yapmasına izin verilmez
Güney Sudan’ın 2011 yılında Sudan’dan bağımsızlığını kazanmasının ardından hazırlanan geçiş anayasasında, devlet başkanı, bakanlar ve diğer devlet yetkililerinin görev süreleri boyunca ticari faaliyetlerde bulunamayacakları belirtiliyor.
Hollywood yıldızı George Clooney’nin kurucu ortağı olduğu Sentry, yolsuzluk, kara para aklama ve çatışmalardan elde edilen kârı araştırıyor.
Güney Sudan, Şeffaflık Uluslararası’nın yolsuzluk algısı endeksinde 180 ülke arasında 177. sırada yer alıyor.
Kiir’in uzun zamandır beklenen seçimleri iki yıl erteleyip Aralık 2026’ya çekmesi ve uluslararası ortaklarını çileden çıkarmasıyla birlikte, ülke daha fazla siyasi felçle karşı karşıya kaldı.
Petrol kaynakları
Güney Sudan’daki BM İnsan Hakları Komisyonu, duraksayan geçiş sürecinin sebebini “kamu fonlarının sistematik bir şekilde başka yere aktarılması”na bağladı ve yaptığı incelemelerin, özellikle petrol gelirlerinin “siyasi elitler ve onların himaye ağlarının yararına olacak şekilde büyük ölçüde kötü yönetilmeye devam ettiğini” gösterdiğini söyledi.
Güney Sudan, geleneksel olarak GSYİH’nın %90’ını oluşturan bol miktarda petrol kaynağına sahip olmasına rağmen, Şubat ayında savaştan etkilenen Sudan’da önemli bir boru hattının kopması hayati önem taşıyan gelirleri azalttı.
