Dünya Çocuk Günü’nü kutlarken, Sudan’daki çocuklar savaşın yükünü çekmeye devam ediyor. Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) kayıtlarına göre, savaşta yaralanan her altı kişiden biri çocuk.
Sudan’ın Güney Hartum kentindeki Beşir Eğitim Hastanesi’nin acil servisinde, tıbbi bir ekip 18 aylık bebek Riyad’ın hayatını kurtarmak için çılgınca çalışıyor.
Sağlık görevlileri, bebeğin annesinin hastaneye ulaştığında sıkıntı içinde olduğunu ve çok acı çektiğini söyledi.
MSF’de takma adla çalışan doktor Dr. Moeen, TRT Afrika’ya yaptığı açıklamada, “Onun hayatını kurtarmak için anında derin bir sorumluluk hissettim.” dedi .
”Bu acıyı hak edecek hiçbir şey yapmadı; o sadece bir savaş bölgesine doğdu ve benim görevim ona hayatta kalma şansını en üst düzeye çıkarmak oldu.”
20 Kasım Dünya Çocuk Günü kutlanırken, yardım kuruluşları Sudan ve diğer çatışma bölgelerindeki çocukların yaşadığı acıların sürmesini kınıyor.
Bugün aynı zamanda çocukların derinden bölünmüş, çalkantılı ve çoğu zaman şiddet dolu dünyamızda karşılaştıkları muazzam zorlukları kabul etme zamanıdır.BM Genel Sekreteri António Guterres
Riyad, ülkenin demokrasiye geçiş planları konusunda yaşanan anlaşmazlıkların ardından Nisan 2023’te başlayan Sudan’daki savaşın yükünü çeken milyonlarca kişiden biri.
Çocuk, göğsüne isabet eden serseri bir kurşunla uykusundan aniden uyanmış ve huzur dolu anını mahvetmişti.
“Tıbbi ekip onu stabilize etmek için dört saat mücadele etti. Çok fazla kan kaybı nedeniyle, ameliyattan sağ çıkma şansı yarı yarıyaydı,” diye ekliyor Dr. Moeen.
Bebeğin göğsüne saplanan kurşun
Ekipler kanamayı durdurmayı başarsa da kurşun Riyad’ın göğsünde kaldı.
Beşir Eğitim Hastanesi, Güney Hartum’da faaliyet gösteren son sağlık tesislerinden biri olup ileri cerrahi kapasiteye sahip değildir.
MSF, Ekim 2023’ten bu yana tıbbi malzemelerin sistematik olarak bloke edilmesinin Sudan’daki hastanelerin çoğunda tıbbi hizmetleri felç ettiğini söylüyor.
“Göğsü kurşunla delinmiş 18 aylık bir erkek çocuğu, savaşta paramparça olan masum hayatların ürkütücü bir hatırlatıcısı. Kaosun ortasında, sınırlı kaynaklarla, onun hayatını kurtarmak için savaştık. Hiçbir çocuk böyle acı çekmeyi hak etmiyor,” diye yakınıyor Medic.
Bir zamanlar canlı bir başkent olan Hartum, Riyad doğmadan önce bile bir savaş alanıydı.
MSF, bir buçuk yaşındaki çocuğun, yalnızca 2024 yılında ateşli silah, patlama ve şarapnel yaraları nedeniyle tedavi edilen 314 çocuktan biri olduğunu söyledi.
Savaşta yaralananların altıda biri çocuk
MSF’nin tıbbi sorumlusu, “Savaşta yaralanan çocukları tedavi etmek yürek parçalayıcı, ancak akıl almaz acılar karşısında gösterdikleri dayanıklılık, tehlikeler veya zorluklar ne olursa olsun, devam etme kararlılığımızı besliyor” diyor.
MSF, Ocak-Eylül 2024 arasında Sudan’ın 18 eyaletinden 11’ine yayılmış tesislerinde, savaşta yaralanan toplam 6 bin 557 kişiyi tedavi etti.
Beşir Hastanesi’nde savaş yaralılarının yüzde 16’sını 15 yaş altı çocuklar oluşturuyor.
Ekim ayı sonlarında, bir kilometreden daha az uzaklıktaki bir pazarda meydana gelen patlamanın ardından bir günde 30’dan fazla savaş yaralısı tesise kaldırıldı.
Acil servise getirilenlerden 12’sinin 15 yaş altı çocuklar olduğu, çoğunun yanık ve travma yaraları olduğu belirtildi.
20 aylık bir kız çocuğu, kafasına isabet eden şarapnel parçasıyla hastaneye getirildi.
“Böyle vakalar yaygındır,” diyor. “Neyse ki o küçük kız hayatta kaldı. Diğerleri o kadar şanslı değil,” diyor Dr. Moeen.
Yoğunlaşan çatışmalar
Kentteki çatışmaların yoğunlaşmasıyla birlikte, kısa sürede çok sayıda hastanın hastaneye gelmesiyle meydana gelen toplu can kaybı olayları daha sık yaşanmaya başlandı .
Az sayıdaki işleyen hastane büyük bir baskı altında ve sağlık personeli tüm ihtiyaçları karşılamakta zorlanıyor.
Karmaşık ameliyatların yanı sıra, ciddi yanık yaralarının tedavisi de dahil olmak üzere birçok prosedür, sivillerin giderek daha fazla bomba patlaması mağduru olduğu bir şehirde gerçekleştirilemez hale geldi.
MSF doktoru, “Kıtlıklara, güvensizliğe ve yıkıma rağmen, çapraz ateşte kalanlara hayat kurtarıcı bakım sunmaya devam ediyoruz.” diyor.
Beşir Hastanesi’nde ayrıca akut yetersiz beslenen çocuk ve hamile kadınların sayısında da artış kaydedilmeye başlandı.
Ekim-Kasım 2024 arasında en az 4.186 kadın ve çocuk yetersiz beslenme açısından tarandı ve bunların 1.500’den fazlası şiddetli akut yetersiz beslenmeden muzdaripti.
“Bu şiddet ve yetersiz beslenme rakamları, çocuklar da dahil olmak üzere insanların Hartum’da yaşadığı kabusu gösteriyor. Çatışmanın tarafları, sivillerin korunmasını sağlamalı. Tıbbi malzemelerin Sudan’daki tüm hastanelere ulaşmasına izin verilmeli,” dedi MSF Acil Durum Koordinatörü Claire San Filippo.
Dünya Çocuk Günü
Savaşan tarafların silahları susturması yönündeki yerel ve uluslararası çağrılar artıyor.
Savaşın çocuklar üzerindeki etkisini vurgulayan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres şunları söyledi: “Dünya Çocuk Günü’nde, insan ailemizin en genç üyelerini kutluyoruz. Ancak bugün aynı zamanda çocukların derinden bölünmüş, çalkantılı ve çoğu zaman şiddet dolu dünyamızda karşılaştıkları muazzam zorlukları kabul etme zamanıdır.”
Sudan’daki savaş 11 milyondan fazla insanı yerinden ederek dünyanın en büyük yerinden edilme krizini yarattı.
