Libya’nın doğu yönetimi, merkez bankası tartışması nedeniyle bir ay süren petrol üretimi ve ihracatı ablukasını kaldırdı.
Libya’nın doğusundaki yönetim, Perşembe günü yaptığı açıklamada, merkez bankası yönetimiyle ilgili anlaşmazlık nedeniyle bir ay süren petrol üretim ve ihracat ablukasını sona erdirdiğini duyurdu. Bu adım, BM destekli bir anlaşma kapsamında merkez bankasının yeni liderinin atanmasından birkaç gün sonra geldi.
Bingazi merkezli yönetim, Facebook üzerinden yaptığı paylaşımda, “tüm petrol sahaları üzerindeki mücbir sebep durumunu kaldırdığını ve üretim ile ihracata yeniden başladığını” belirtti. Libya’nın petrol sahalarının büyük bir kısmını kontrol eden bu yönetimin aldığı kararı, Ulusal Petrol Şirketi (NOC) de doğruladı. Abluka nedeniyle ham petrol üretimi yaklaşık yarı yarıya azalarak günde 600.000 varil seviyesine düşmüştü.
Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkan Vekili Stephanie Koury, petrol üretiminin tamamen yeniden başlaması çağrısında bulunmuş ve NOC Başkanı Farhat Bengdara ile yaptığı görüşmede, NOC’nin bağımsızlığının korunması gerektiğini vurgulamıştı.
Libya, 2011’de NATO destekli ayaklanmanın ardından devrilen Muammer Kaddafi’nin ardından uzun yıllar süren çatışmaların izlerini silmeye çalışıyor. Ülke, BM tarafından tanınan Başbakan Abdulhamid Dbeibah liderliğindeki hükümet ile doğudaki askeri lider Halife Hafter’e bağlı rakip yönetim arasında bölünmüş durumda.
Ağustos ayında Bingazi yönetimi, “mücbir sebep” ilan ederek tüm petrol üretimi ve ihracatını askıya almıştı. Kesintinin ardından, Trablus’ta bazı silahlı kişilerin merkez bankası binasını kuşatarak dönemin başkanı Seddik el-Kabir’in görevden alınmasını talep ettiği bildirilmişti. Kabir, daha sonra yaptığı açıklamada ülkeden kaçmak zorunda kaldığını söylemişti. Ayrıca merkez bankası, bilgi teknolojileri şefinin kaçırılması üzerine tüm operasyonlarını askıya almıştı.
2012 yılından bu yana görevde olan Kabir, petrol gelirleri ve devlet bütçesini yönetmesi nedeniyle Dbeibah’a yakın çevrelerin eleştirilerine maruz kalmıştı. Sonrasında BM aracılığıyla yürütülen görüşmelerin ardından rakip yönetimler, Pazartesi günü yeni bir merkez bankası başkanı atamak üzere anlaşma sağladı.
Libya’nın doğusundaki parlamentodan yapılan açıklamaya göre, 108 üye oybirliğiyle Naci İsa’yı yeni merkez bankası başkanı, Miree al-Barasee’yi ise başkan yardımcısı olarak seçti. Bu anlaşmaya Trablus merkezli Yüksek Devlet Konseyi de imza attı. Başbakan Dbeibah ise sosyal medyada yaptığı açıklamada, bu oylamayı “Libya Merkez Bankası’ndaki durumu düzelten ve tüm Libyalılar için bağımsız ve profesyonel bir kurum oluşturmaya yönelik olumlu bir adım” olarak nitelendirdi.
Libya’nın petrol gelirleri, ülkenin ana gelir kaynağını oluşturuyor ve üretimin büyük bir kısmı doğu ve güneyde gerçekleşiyor. Ancak bu gelirler ve devlet bütçesi, merkez bankası tarafından yönetiliyor.
