Mozambik’te, 9 Ekim’deki tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından yaşanan gerginlikler nedeniyle sosyal medya erişiminin kısıtlandığı bildirildi.
Küresel bir internet izleme kuruluşu, Mozambik’te sosyal medya erişiminin, muhalefetin tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle ülke çapında grev çağrısı yapması üzerine bir hafta içinde ikinci kez kısıtlandığını bildirdi.
Güney Afrika ülkesinde, 49 yıldır iktidarda olan iktidardaki Frelimo partisinin, muhalefet partileri ve seçim gözlemcilerinin kusurlu olduğunu söylediği 9 Ekim seçimini kazanmasının ardından gerginlikler arttı.
Londra merkezli internet düzenleyicisi NetBlocks, “Mozambik’te sosyal medya kısıtlamaları getirildiğini doğrulayabiliriz” dedi ve bunun Facebook, Instagram ve WhatsApp’ı etkilediğini ekledi.
Geçtiğimiz cuma günü, seçim sonuçlarının Seçim Komisyonu tarafından açıklanmasının ardından geçici bir internet kesintisi uygulandı ve protestolar şiddetle bastırıldı.
‘Neredeyse tam bir bozulma’
NetBlocks o dönem “Mozambik’te mobil internet bağlantısında neredeyse tam bir kesinti” yaşandığını belirtmişti.
24 Ekim’de Frelimo’dan 47 yaşındaki Daniel Chapo oyların yaklaşık %71’ini alarak başkanlık seçimlerini kazandı.
Küçük Podemos partisinin 50 yaşındaki muhalefet lideri Venancio Mondlane ise %20 ile ikinci oldu.
Açıklamanın ardından polis sokağa çıkan muhaliflere sert müdahalede bulundu.
Ölümcül protestolar
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), 24 ve 25 Ekim’de güvenlik güçleri tarafından en az 11 kişinin öldürüldüğünü , 50’den fazla kişinin de yaralandığını bildirdi.
Polis, HRW’nin raporuna yanıt vermedi ancak daha önce seçim sonrası şiddet olaylarında 20 kişinin yaralandığını ve iki kişinin öldüğünü söylemiş ancak ayrıntı vermemişti.
Olayların ardından Mondlane hakkında polis soruşturması başlatılırken, Mondlane’in nerede olduğu henüz bilinmiyor.
Ancak destekçileriyle iletişim kurmak ve onları protestoya teşvik etmek için sosyal medyayı yaygın olarak kullanan eski radyo sunucusu ve siyasetçi, 31 Ekim’den 7 Kasım’a kadar ülke çapında grev çağrısında bulundu .
Hayalet şehir
Ülkenin kuzeyindeki Cabo Delgado’dan 2.400 kilometreden (yaklaşık 1.500 mil) daha uzaktaki Maputo’ya kadar olan bölgeyi “felç etme” çağrısının dikkate alınıp alınmayacağı belirsizdi, ancak başkent perşembe günü hayalet şehre döndü.
Polis, çarşamba akşamı ve perşembe sabahı, aralarında AFP muhabirinin de bulunduğu kişilere, “sabotaj” eylemlerine katılmamaları yönünde uyarı mesajları gönderdi.
Cumhuriyet savcısı da protestonun “temel bir hak” olduğunu belirterek, “Maddi veya şahsi zarara yol açanların cezalandırılacağını” söyledi.
Seçim kusurları
Podemos Partisi Başkanı Albino Forquilha, perşembe günü yaptığı açıklamada, planlanan bir haftalık grev sırasında “şiddet olmaması için her şeyi yapacağını” ancak “adalet için mücadele etmemiz gerektiğini” söyledi.
Avrupa Birliği’nden gelenler de dahil olmak üzere seçim gözlemcileri, oylama öncesinde, sırasında ve sonrasında ciddi kusurlar tespit ettiler.
Seçimde ana muhalefet partisi Renamo’yu gölgede bırakan Mondlane ve partisi Podemos, Pazar günü Anayasa Mahkemesi’ne oyların yeniden sayılması için başvurdu.
Yargı organı, seçim komisyonundan altı eyaletteki ve Maputo’daki sonuç belgeleri ve sandık tutanaklarını talep ederek, belgeleri hazırlamaları için sekiz gün süre verdi.
