3,7 milyonu genç olmak üzere yaklaşık 9,7 milyon seçmen, bir sonraki cumhurbaşkanını ve 53 milletvekilini seçecek
- 2000 yılından bu yana iktidarda olan Paul Kagame, cumhurbaşkanlığı yarışında muhalefet adayı Frank Habineza ve bağımsız Philippe Mpayimana’yı kolayca yenecek
Ruanda cumhurbaşkanlığı ve yasama seçimlerine hazırlanırken, uzmanlar görevdeki Cumhurbaşkanı Paul Kagame ve iktidardaki Ruanda Yurtsever Cephesi (RPF) partisinin açık bir şekilde kazanacağını tahmin ediyor.
Seçim, 14-16 Temmuz tarihleri arasında üç günlük bir süre boyunca gerçekleştirilecek ve üç haftalık bir kampanya dönemi 13 Temmuz’da sona erecek.
Diasporadaki Ruandalılar, cumhurbaşkanı ve 53 milletvekili için 14 Temmuz’da ülkenin diplomatik misyonlarında oy kullanacak, ülke içinde ise seçmenler 15 Temmuz’da sandık başına gidecek.
16 Temmuz’da 24 kadın milletvekili, iki gençlik temsilcisi ve bir engelli temsilcisi özel seçim kolejleri tarafından seçilecek.
Ulusal seçim organı, seçim komisyonunun programına göre seçimlerin geçici sonuçlarını 20 Temmuz’da, nihai sonuçlar ise 27 Temmuz’da açıklayacak.
3,7 milyonu genç seçmen olmak üzere yaklaşık 14 milyon nüfuslu ülkede yaklaşık 9,7 milyon kişi oy kullanma hakkına sahip.
Seçim komisyonuna göre, ülke genelinde 2.500’den fazla sandık merkezinde yaklaşık 100.000 gönüllü sandık görevlisi görevlendirilecek ve tüm süreç yaklaşık 8 milyar Ruanda frangına (6 milyon doların biraz üzerinde) mal olacak.
Cumhurbaşkanlığı adayları kimler?
Kagame, muhalefetteki Ruanda Demokratik Yeşil Partisi’nden (DGPR) Frank Habineza ve bağımsız aday Philippe Mpayimana ile karşı karşıya geliyor – 2017’de yendiği aynı iki yarışmacı.
66 yaşındaki Kagame, ilk olarak 2000 yılında iktidara geldi ve o zamandan beri 2003, 2010 ve 2017’de seçimleri kazandı.
Resmi rakamlara göre 2017 seçimlerini oyların %98’inden fazlasını alarak kazandı.
Kagame, kimseyi geride bırakmadan kapsayıcı kalkınmayı, güvenliği sürdürme ve insanların geçim kaynaklarını daha iyi hale getirme vaadiyle kampanya yürüttü.
Üç dönem daha aday olmasına izin veren 2015 anayasa değişikliğinin ardından yeniden seçilmek istiyor.
Anayasa değişiklikleri, 2017’de yedi yıllık bir üçüncü dönem görev yapmasına da izin verdi, ancak cumhurbaşkanlığı süresini 2024’ten itibaren beş yıla indirdi.
Muhalefetin adayı Habineza, 2018’de yakın zamanda feshedilen Parlamento’ya katılan eski bir milletvekili.
2017 seçimlerinde oyların %0,48’ini alarak sonuncu oldu.
Habineza, 2018’de Parlamento’nun Sosyal İşler Komitesi’nin başkan yardımcılığına seçildi ve Ağustos 2009’dan bu yana DGPR’nin başkanlığını yürütüyor.
Afrika Yeşiller Federasyonu’nun yönetici direktörü olarak görev yaptı ve aynı zamanda İsveç’teki Yeşil Forum Vakfı’nda Afrika program koordinatörü olarak görev yaptı.
Habineza, partisinin tarım için ulusal bütçeyi artırarak, %16 civarında olan işsizlikle mücadele ederek ve seçildikten sonra sürdürülebilir güvenlik ve refah sağlayarak gıda güvensizliği sorunlarını çözeceğine söz verdi.
Ayrıca, ülkenin arazi vergisini azaltmak için yasa çıkarmakla övünüyor ve seçilirse arazi vergisini hurdaya çıkarma sözü verdi.
Üçüncü aday Mpayimana, yakın zamana kadar Kasım 2021’den bu yana Ulusal Birlik ve Sivil Katılım Bakanlığı’nda kıdemli uzman olarak çalışan eski bir Fransızca öğretmeni.
2017’de Mpayimana oyların %0,72’sini aldı.
Daha önce çeşitli medya kuruluşlarında gazeteci olarak çalıştı.
54 yaşındaki Mpayimana, öğrenci kredilerine erişimi genişletme ve seçildikten sonra öğrenciler için daha fazla yaşam ödeneği talep etme sözü verdi.
Ana partiler hangileridir?
Ruanda’da kayıtlı 11 siyasi parti var, ancak sadece ikisi – RPF ve DGPR – cumhurbaşkanı adayları çıkarıyor.
İktidar partisi, eski Dışişleri Bakanı Vincent Biruta’nın Sosyal Demokrat Partisi ve eski Parlamento başkanı Donatille Mukabalisa liderliğindeki Liberal Parti gibi ana muhalefet gruplarının desteğine sahip.
RPF ve DGPR’nin yanı sıra Liberal Parti, Sosyal Demokrat Parti, İdeal Demokrat Parti ve Sosyal Parti Imberakuri de milletvekili adaylarını gösteriyor.
Seçim komisyonu, Parlamentonun alt meclisi olan Temsilciler Meclisi’ndeki 53 sandalye için 500’den fazla yarışmacıyı temizledi.
Ana sorunlar ve beklenen sonuçlar nelerdir?
Ruandalı bir araştırmacı ve Ruanda Üniversitesi’nde siyaset bilimi kıdemli öğretim görevlisi olan Ismael Buchanan, güvenlik, siyasi istikrar, birlik ve ekonomik kalkınmanın Ruandalıları ilgilendiren temel konular olduğuna inanıyor.
Buchanan’a göre, Kagame’nin gençler ve kadınlar arasındaki “etkileyici” konumu ona oy verecek.
Siyaset bilimci Frederick Golooba-Mutebi gibi diğer yorumcular da Kagame’nin zafere gideceğini öngörüyor.
“Cumhurbaşkanı Kagame, cumhurbaşkanlığı seçimlerini olağan %90’ın üzerinde bir oy oranıyla kazanacak. 11 partiden dokuzu tarafından destekleniyor ve onu desteklemeyenler en küçük ikisi” dedi.
“Ruanda istikrarlı ve barışçıl kalacak ve hızlı sosyoekonomik değişim yörüngesinde ilerlemeye devam edecek. Doğu Afrika Topluluğu (EAC) bloğunun son derece önemli bir üyesi olmaya devam edecek” dedi.
2021’den bu yana Ruanda’nın dış politikasına hakim olan konulardan biri, Kigali’nin Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin doğusunda savaşan M23 isyancılarını desteklediği yönündeki suçlamalar olmuştur.
Ruanda iddiaları ısrarla reddetti.
Son kampanya mitinglerinden birinde Kagame, Ruanda’nın komşularıyla ve ötesinde “barış içinde bir arada yaşama” arayışında olduğunu vurguladı.
Ruanda merkezli bir siyasi analist olan Louis Gitinywa, Kagame’nin beklenen galibiyetiyle ülkenin jeopolitik gündeminin önümüzdeki beş yıl boyunca değişmeyeceğine inanıyor.
Anadolu Ajansı’na verdiği demeçte, “Seçim sonuçlarıyla ilgili büyük bir sürpriz olacağını ve ülke çapında güçlü bir desteğe sahip olduğu için görevdeki kişinin kazanacağını sanmıyorum” dedi.
“Mevcut siyasi bağlamı okumam, her zamanki gibi iş olacağı yönünde.”
