Senegal, beş yıl içinde kalkınmaya yaklaşık 12,8 trilyon CFA frangı (21 milyar $) yatırım yapmayı planlıyor ve özel sektör yatırımına ek 5,7 trilyon CFA frangı çekmeyi hedefliyor.
Yükselen bir petrol ve gaz üreticisi olan Senegal, bir taslak hükümet planına göre, önümüzdeki beş yıl içinde kalkınmaya yaklaşık 12,8 trilyon CFA frangı (21 milyar $) yatırım yapmayı planlıyor ve özel sektör yatırımına ek 5,7 trilyon CFA frangı çekmeyi hedefliyor. Maliye bakanlığı tarafından paylaşılan plana göre, eğitim ve enerji altyapısı gibi temel sektörlere yönelik kamu harcamalarının 2025 ile 2029 arasında yıllık ortalama %14,7 oranında artması bekleniyor. Ancak, bir başkanlık yetkilisine göre belge hala revizyonda ve değişebilir.
Plan, Nisan ayında yoksulluk ve işsizliği ele alma taahhüdüyle göreve gelen Başkan Bassirou Diomaye Faye’nin yeni yönetimi tarafından geliştiriliyor. Şeffaflık eksikliği ve kamu maliyesinin kötü yönetimi gibi konuların Senegal’in 18 milyon vatandaşının yaşam koşullarını iyileştirme çabalarını engellediğini vurguluyor. Ayrıca, plan kentsel ve kırsal nüfus arasındaki artan gelir ve servet eşitsizliğini ve ülkenin önemli borç yükünü belirtiyor.
Resmi verilere göre, Senegal’in büyük şehirler dışında kalan nüfusunun yaklaşık yarısı yoksulluk içinde yaşıyor; gençler arasında işsizlik oranı 2022’de yüzde 22’ye ulaşırken, eğitim hakkı olan her beş çocuktan biri okula gitmiyor.
Hükümet, “tedbirli, daha kontrollü bir borç politikası” benimseyerek kredilere olan bağımlılığı azaltırken, petrol, gaz ve mineral kaynaklarından elde ettiği geliri artırmayı planlıyor. Ülkenin borç/GSYİH oranının 2029 yılına kadar %61’e düşeceğini ve finansman için yerel ve bölgesel pazarlara daha fazla güvenileceğini öngörüyor.
Son bir inceleme, Senegal’in borç-GSYİH oranının eski Devlet Başkanı Macky Sall’ın görev süresinin son beş yılında ortalama %76,3 olduğunu, bunun daha önce bildirilen %65,9’dan yüksek olduğunu buldu. O dönemdeki bütçe açığı, GSYİH’nın ortalama %10,1’iydi, bu da daha önceki resmi tahminlerin neredeyse iki katıydı.
Plan, madencilik sözleşmelerinin ve petrol ve doğalgaz sektörüne yönelik mali çerçevenin gözden geçirileceğini belirtirken, Faye hükümetinin daha önce yaptığı duyurulara rağmen şartların yeniden müzakere edileceğini söylemekten kaçınıyor.
Diğer Önemli Noktalar:
- Bütçe açığının gelecek yıldan itibaren GSYH’nin yüzde 3’üne düşürülmesi ve 2025 yılına kadar bu seviyede tutulması hedefleniyor.
- Cari açığın önümüzdeki beş yıl içinde GSYH’nin ortalama %4,1’i seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu oran, 2014-2023 yılları arasında %10,3 seviyesindeydi. Bu düşüş, petrol ve doğalgaz ihracatındaki artış ile gıda ithalatındaki kademeli azalmanın da katkısıyla gerçekleşecek.
- Elektrik üretimi için gaz kullanımının artmasıyla maliyetlerin düşmesi ve daha düşük fiyatlı ham petrolün rafinasyon için daha kolay bulunabilmesiyle enerji sübvansiyonlarının 2020-2023 dönemindeki %4 seviyesinden 2029 yılına kadar GSYİH’nın %1’inin altına düşmesi bekleniyor.
- Vergi/GSYH oranının ise mevcut yüzde 18 seviyesinden yüzde 21,7’ye yükselmesi bekleniyor.
