Baraza la Katiba la Senegal Jumatano lilitupilia mbali sheria iliyoidhinishwa na serikali mpya ya kurekebisha sheria ya msamaha iliyopitishwa chini ya Rais wa zamani Macky Sall.
Waziri Mkuu Ousmane Sonko alikuwa ameapa kufuta sheria ya msamaha iliyopitishwa na Sall, ambayo wakosoaji wanasema inawalinda wahalifu waliotekeleza uhalifu kati ya Februari 2021 na Februari 2024.
Katika kipindi hicho, makumi ya watu waliuawa na mamia ya viongozi wa upinzani walikamatwa, akiwemo Bassirou Diomaye Faye, ambaye sasa ni Rais, na Waziri Mkuu Sonko.
Sheria ya msamaha ilipitishwa Machi 2024, wakati wa wiki za mwisho za urais wa Sall (2012–2024), katika jitihada za kupunguza mivutano ya kisiasa.
Lakini mapema Aprili, bunge chini ya serikali mpya ya Sonko lilipitisha marekebisho yaliyosema kwamba mauaji, vitendo vya utesaji na ukatili havikulindwa tena na msamaha huo “bila kujali motisha yao au wahusika.”
Maandishi hayo mapya yalizindua uwezekano wa kufunguliwa mashtaka kwa viongozi wakuu kutoka serikali ya zamani kuhusu matukio kati ya 2021 na 2024, ingawa upinzani uliamini kuwa lilikuwa jaribio la kuwalinda wafuasi wa chama tawala cha Sonko cha Pastef.
Uamuzi wa Baraza la Katiba la Jumatano ulisema kifungu cha sheria iliyorekebishwa ni “kinyume na katiba ya nchi.”
Kwa kujumuisha msamaha kwa vitendo “vinachukuliwa kuwa vya uhalifu chini ya sheria za kimataifa” na “bila sheria ya vikwazo na kuzingatia wajibu wa kimataifa wa Senegal,” maandishi hayo mapya “yanakiuka katiba,” ilisema.
Uamuzi dhidi ya ‘wahalifu wasioadhibiwa’
Kambi zote mbili, za serikali na upinzani, zilitafsiri uamuzi wa baraza hilo kwa njia tofauti, kila moja ikiamini kuwa imeshinda kesi hiyo baada ya uamuzi huo kuchapishwa.
Chama tawala kinaamini kwamba matakwa yake ya “kutoruhusu uhalifu wa kutumia nguvu bila kuadhibiwa” yametimizwa, kwa sababu uamuzi wa baraza “unawapa waathiriwa fursa ya kuwasilisha malalamiko,” ilisema kupitia taarifa iliyotolewa Jumatano jioni.
Wakati huo huo, chama cha rais wa zamani Sall kilisema uamuzi wa baraza hilo ni “kukataliwa kunako onyesha upinzani mkali” kwa serikali.
Profesa mshiriki wa sheria ya katiba alisema uamuzi huo unaweza kutafsiriwa kama matokeo mazuri kwa vyama tawala na pia vya upinzani.
“Baraza lilikana (sheria iliyorekebishwa ya msamaha) na kwa hivyo haiwezi kutangazwa na Mkuu wa Nchi,” alisema mtaalamu huyo ambaye aliomba jina lake lihifadhiwe.
Lakini Baraza hilo pia linasema kuwa “uhalifu, mateso, mauaji, n.k., hayawezi kuelezeka na yanaweza kuhukumiwa. Serikali imeshinda kesi yake kwa alama hii.
”Rais Bassirou Diomaye Faye ameahidi kufuta sheria ya msamaha “ili kuzipa nafasi taarifa zote kubainishwa.”
